Bảo hiểm xã hội là gì? Các quy định về BHXH mới nhất hiện nay

Bảo hiểm xã hội là gì? Để trả lời cho câu hỏi này, hãy cùng News Tìm Việc tìm hiểu rõ hơn ở bài viết sau đây nhé!

Bảo hiểm xã hội là gì?

Tại khoản 1 Điều 3 Luật BHXH năm 2014, bảo hiểm xã hội được định nghĩa như sau:

“Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”

Xem thêm: Bảo hiểm thất nghiệp là gì? Cách tính tiền thất nghiệp chuẩn nhất

Phân loại bảo hiểm xã hội

Hiện nay, BHXH được chia thành 2 loại chính, bao gồm các loại bảo hiểm xã hội sau:

Bảo hiểm xã hội bắt buộc 

Đây là loại bảo hiểm mà các cá nhân hoặc doanh nghiệp phải tham gia theo quy định của pháp luật. Thường là một phần của hệ thống phúc lợi xã hội được quy định bởi chính phủ, các loại bảo hiểm này bao gồm bảo hiểm y tế, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các loại bảo hiểm khác.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện 

Bảo hiểm xã hội tự nguyện là loại bảo hiểm mà cá nhân hoặc doanh nghiệp có thể chọn tham gia một cách tự nguyện. Thường là do các tổ chức hoặc công ty bảo hiểm tư nhân cung cấp, bảo hiểm này có thể bao gồm các dịch vụ như: bảo hiểm bệnh tật, bảo hiểm sống và các loại bảo hiểm khác mà người tham gia muốn mua để bảo vệ bản thân hoặc gia đình.

Chế độ bảo hiểm xã hội tại Việt Nam

Ở Việt Nam, hệ thống bảo hiểm xã hội được quản lý và triển khai bởi Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cùng với các cơ quan, tổ chức chuyên ngành khác. Dưới đây là một số chế độ bảo hiểm xã hội chính tại Việt Nam:

• Bảo hiểm y tế: Bảo hiểm này cung cấp các dịch vụ y tế cơ bản và phổ biến cho người tham gia, bao gồm khám và điều trị tại các cơ sở y tế cấp cơ sở, tư nhân và cơ sở y tế cấp cao hơn.
• Bảo hiểm hưu trí: Cung cấp một phần thu nhập cho người lao động khi họ về hưu hoặc không còn làm việc do tuổi già. Người lao động cũng có thể nhận được một số khoản tiền lớn một lần khi đến tuổi nghỉ hưu.
• Bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp: Bảo hiểm này bảo vệ người lao động khi họ gặp tai nạn hoặc mắc các bệnh nghề nghiệp trong quá trình làm việc. Nó bao gồm các khoản bồi thường cho tổn thương, mất khả năng lao động và các chi phí liên quan đến việc phục hồi sức khỏe và tái thiết.
• Bảo hiểm thất nghiệp: Bảo hiểm này cung cấp một phần thu nhập cho người lao động khi họ mất việc làm một cách không mong muốn. Tùy theo quy định cụ thể, người lao động có thể được hỗ trợ trong một khoảng thời gian nhất định sau khi mất việc.
• Bảo hiểm thai sản: Bảo hiểm này bảo vệ phụ nữ mang thai và gia đình của họ bằng cách cung cấp một số khoản tiền và dịch vụ hỗ trợ trong quá trình mang thai và sau khi sinh.

Các chế độ bảo hiểm xã hội tại Việt Nam thường áp dụng cho người lao động, cả trong khu vực công và tư, với một phần các khoản tiền đóng bảo hiểm được trích từ lương của họ và một phần từ doanh nghiệp hoặc ngân sách nhà nước.

► Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết về cách tính bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động

Quyền và trách nhiệm của người lao động khi đóng bảo hiểm xã hội là gì?

Người lao động khi đóng bảo hiểm xã hội sẽ có quyền và trách nhiệm như sau:

Quyền lợi của người lao động khi đóng BHXH là gì?

1.Được tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.

2.Được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội.

3.Nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội đầy đủ, kịp thời, theo một trong các hình thức chi trả sau:

• Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền;
• Thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng;
• Thông qua người sử dụng lao động.

4.Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp sau đây:

• Đang hưởng lương hưu;
• Trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi;
• Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng;
• Đang hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.

5.Được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này và đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội; được thanh toán phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.

6.Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

7.Định kỳ 06 tháng được người sử dụng lao động cung cấp thông tin về đóng bảo hiểm xã hội; định kỳ hằng năm được cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận về việc đóng bảo hiểm xã hội; được yêu cầu người sử dụng lao động và cơ quan bảo hiểm xã hội cung cấp thông tin về việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội.

8.Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.

Trách nhiệm của người lao động khi đóng BHXH là gì?

1.Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.

2.Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.

3.Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.

Xem thêm: Trợ cấp thất nghiệp là gì? Cách tính trợ cấp thất nghiệp mới nhất

Tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội là gì gồm những khoản nào?

BHXH bắt buộc:

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sẽ theo chế độ tiền lương do nhà Nhà nước quy định bao gồm:

• Các khoản phụ cấp thâm niên, phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên nghề.
• Tiền lương theo ngạch, cấp bậc quân hàm

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sẽ theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định bao gồm:

• Phụ cấp lương
• Mức lương
• Các khoản bổ sung khác theo quy định.

Xem thêm:  Cách rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần mà người lao động cần biết 

BHXH tự nguyện:

Người lao động sẽ được chọn mức thu nhập đóng BHXH và sẽ có giới hạn mức thấp nhất, cao nhất như sau:

• Mức thu nhập thấp nhất = Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn = 700.000 đồng.
• Mức thu nhập cao nhất = 20 x Mức lương cơ sở

Căn cứ vào điều 87 Luật BHXH năm 2014.

BHXH được đóng theo những phương thức nào?

Trên đây là những thông tin giải đáp cho câu hỏi bảo hiểm xã hội là gì? Mong rằng với những chia sẻ của news.timviec bạn sẽ thu thập được thêm những kiến thức bổ ích. Nếu bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ đến mọi người xung quanh nhé. Chúc bạn thành công!

► Xem thêm: Hướng dẫn cách viết CV hay và ấn tượng, dễ dàng chinh phục nhà tuyển dụng