Bảo hiểm xã hội là gì? Các quy định về BHXH mới nhất hiện nay

Bảo hiểm xã hội là gì? Là câu hỏi mà không ít người thắc mắc, mặc dù đây là thuật ngữ không còn quá xa lạ, nhưng để hiểu rõ về loại bảo hiểm này thì không phải ai cũng biết. Với vai trò quan trọng trong chính sách an sinh xã hội của Nhà nước. Hãy cùng nhau tìm hiểu rõ hơn ở bài viết sau đây nhé!

Bảo hiểm xã hội là gì?

Tại khoản 1 Điều 3 Luật BHXH năm 2014, bảo hiểm xã hội được định nghĩa như sau:

“Bảo hiểm xã hội là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ bảo hiểm xã hội”

Xem thêm: Bảo hiểm thất nghiệp là gì? Cách tính tiền thất nghiệp chuẩn nhất

Phân loại bảo hiểm xã hội

Hiện nay, BHXH được chia thành 3 loại chính, bao gồm các loại bảo hiểm xã hội sau:

Bảo hiểm xã hội bắt buộc 

Với các chế độ:

• Ốm đau
• Thai sản
• Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
• Hưu trí
• Tử tuất.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện 

Với các chế độ:

• Hưu trí
• Tử tuất.

Bảo hiểm hưu trí bổ sung 

Đây là chính sách bảo hiểm xã hội mang tính tự nguyện, mục đích là bổ sung cho chế độ hưu trí ở bảo hiểm xã hội bắt buộc. Với cơ chế tạo lập quỹ từ sự đóng góp của người lao động, người sử dụng lao động dưới hình thức là tài khoản tiết kiệm cá nhân. ĐƯợc bảo toàn, tích lũy thông qua hoạt động đầu tư theo quy định của pháp luật.

Một số nguyên tắc của bảo hiểm xã hội là gì?

Dưới đây là điểm danh một số nguyên tắc mà doanh nghiệp và người lao động cần biết:

• Người lao động sẽ vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội, vừa có thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Hưởng các chế độ tử tuất, hưu trí dựa trên cơ sở thời gian đã đóng bảo hiểm xã hội
• Thời gian đóng bảo hiểm xã hội khi được tính hưởng bảo hiểm xã hội một lần thì sẽ không tính vào thời gian làm cơ sở tính hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội.
• Mức hưởng bảo hiểm xã hội sẽ được tính dựa trên cơ sở là thời gian đóng, mức đóng và chia sẻ giữa những người tham gia bảo hiểm xã hội.
• Mức đóng bảo hiểm xã hội sẽ được tính dựa trên tiền lương tháng của người lao động. Đối với bảo hiểm xã hội tự nguyện, mức đóng sẽ được tính dựa trên mức thu nhập tháng mà người lao động lựa chọn.

► Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết về cách tính bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động

Quyền và trách nhiệm của người lao động khi đóng bảo hiểm xã hội là gì?

Người lao động khi đóng bảo hiểm xã hội sẽ có quyền và trách nhiệm như sau:

Quyền lợi của người lao động khi đóng BHXH là gì?

1.Được tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định.

2.Được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội.

3.Nhận lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội đầy đủ, kịp thời, theo một trong các hình thức chi trả sau:

• Trực tiếp từ cơ quan bảo hiểm xã hội hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền;
• Thông qua tài khoản tiền gửi của người lao động mở tại ngân hàng;
• Thông qua người sử dụng lao động.

4.Hưởng bảo hiểm y tế trong các trường hợp sau đây:

• Đang hưởng lương hưu;
• Trong thời gian nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi;
• Nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng;
• Đang hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động mắc bệnh thuộc Danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ Y tế ban hành.

5.Được chủ động đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động nếu thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 1 Điều 45 của Luật này và đang bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội; được thanh toán phí giám định y khoa nếu đủ điều kiện để hưởng bảo hiểm xã hội.

6.Ủy quyền cho người khác nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.

7.Định kỳ 06 tháng được người sử dụng lao động cung cấp thông tin về đóng bảo hiểm xã hội; định kỳ hằng năm được cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận về việc đóng bảo hiểm xã hội; được yêu cầu người sử dụng lao động và cơ quan bảo hiểm xã hội cung cấp thông tin về việc đóng, hưởng bảo hiểm xã hội.

8.Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về bảo hiểm xã hội theo quy định của pháp luật.

Trách nhiệm của người lao động khi đóng BHXH là gì?

1. Đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.
2. Thực hiện quy định về việc lập hồ sơ bảo hiểm xã hội.
3. Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.

Xem thêm: Trợ cấp thất nghiệp là gì? Cách tính trợ cấp thất nghiệp mới nhất

Tiền lương tính đóng bảo hiểm xã hội là gì gồm những khoản nào?

BHXH bắt buộc:

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sẽ theo chế độ tiền lương do nhà Nhà nước quy định bao gồm:

• Các khoản phụ cấp thâm niên, phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên nghề.
• Tiền lương theo ngạch, cấp bậc quân hàm

Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sẽ theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quy định bao gồm:

• Phụ cấp lương
• Mức lương
• Các khoản bổ sung khác theo quy định.

Xem thêm:  Cách rút tiền bảo hiểm xã hội 1 lần mà người lao động cần biết 

BHXH tự nguyện:

Người lao động sẽ được chọn mức thu nhập đóng BHXH và sẽ có giới hạn mức thấp nhất, cao nhất như sau:

• Mức thu nhập thấp nhất = Mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn = 700.000 đồng.
• Mức thu nhập cao nhất = 20 x Mức lương cơ sở

Căn cứ vào điều 87 Luật BHXH năm 2014.

Được đóng BHXH theo những phương thức nào?

Trên đây là những thông tin giải đáp cho câu hỏi bảo hiểm xã hội là gì? Mong rằng với những chia sẻ của news.timviec bạn sẽ thu thập được thêm những kiến thức bổ ích. Nếu bài viết hữu ích, đừng quên chia sẻ đến mọi người xung quanh nhé. Chúc bạn thành công!