Trái phiếu là gì? Các hình thức đầu tư trái phiếu trên thị trường

Trái phiếu là gì? Hình thức đầu tư này hiện rất phổ biến nhưng chưa nhiều người hiểu rõ về phương pháp này. 

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu được hiểu là một chứng nhận về nghĩa vụ trả nợ của nhà phát hành trái phiếu. Trong đó, nhà phát hành sẽ cần phải trả lại cho nhà đầu tư một khoản tiền cụ thể. Trong đó, khoản tiền này sẽ chính là mệnh giá của trái phiếu và số tiền sẽ cần phải được được trả lại cho nhà đầu tư trong một khoảng thời gian; một khoản tỷ lệ cổ tức nhất định.

Đặc điểm của trái phiếu là gì? 

Nếu theo quy định của pháp luật, các loại trái phiếu nói chung trên thị trường hiện sẽ có những đặc điểm khác nhau như:

• Người phát hành trái phiếu bắt buộc phải nằm trong số những chủ thể gồm: doanh nghiệp, kho bạc nhà nước, chính quyền.
• Các cá nhân, doanh nghiệp… đều có quyền mua trái phiếu hoặc trái chủ. Trong đó, thông tin trên trái phiếu sẽ được gọi là trái phiếu ghi danh. Nếu như không có thông tin được ghi trên trái phiếu thì sẽ được gọi là trái phiếu vô danh.
• Cá nhân nhà đầu tư trái phiếu sẽ được gọi là trái chủ. Trong đó, các nhà đầu tư trái phiếu bond sẽ không chịu trách nhiệm về việc nhà phát hành trái phiếu sử dụng đồng vốn vay của mình hiệu quả đến đâu. Nhà phát hành bắt buộc phải thanh toán đầy đủ số tiền đã cam kết trong hợp đồng giao dịch trái phiếu.

• Nguồn thu chính của hoạt động mua bán trái phiếu là nguồn tiền lãi. Nguồn tiền này thông thường sẽ là những khoản thu cố định thường kỳ chứ không có sự phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.
• Bản chất của hoạt động mua bán trái phiếu là chứng khoán nợ. Chính vì thế, nếu như một doanh nghiệp không may bị phá sản thì toàn bộ cổ tức cần phải được thanh toán cho những người nắm giữ trái phiếu trước. Sau đó mới đến những tỷ lệ cổ phần được chia lại cho các cổ đông góp vốn cùng vào.

Xem thêm: Tín phiếu là gì? Cách thức phát hành tín phiếu cần phải nắm rõ

Điểm giống/ khác nhau của trái phiếu và cổ phiếu

Theo quy định của pháp luật, mà cụ thể ở đây là theo luật chứng khoán 2019. Giữa cổ phiếu và trái phiếu có những điểm giống nhau và khác nhau như sau:

Điểm giống giữa cổ phiếu và trái phiếu là gì?

Giữa cổ phiếu và trái phiếu có những đặc điểm khá giống nhau như:

• Đều là những chứng nhận về quyền, lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp phát hành trên sàn chứng khoán.
• Cổ phiếu và trái phiếu đều cần có những hình thức bút toán thông qua ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử.
• Cả hai phương thức đầu tư trên đều nhằm mục đích thu hút vốn về cho doanh nghiệp phát hành.
• Trái phiếu và cổ phiếu đều có thể trao đổi, chuyển nhượng, mua bán, thế chấp…
• Các khoản lợi tức của cổ phiếu, trái phiếu đều sẽ được trả dựa theo một mức tỷ lệ cố định đã được công bố từ trước.

Điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

Các loại trái phiếu phổ biến trên thị trường

Việc phân loại các dạng trái phiếu riêng lẻ trên thị trường sẽ phụ thuộc vào một số tiêu chí nhất định. Về cơ bản sẽ có các trái phiếu sau:

Trái phiếu phân loại theo người phát hành

• Trái phiếu chính phủ: tiếng Anh gọi là Gorverment bond’s, các trái phiếu này phát hành để có thể huy động toàn bộ các khoản tiền nhàn rỗi từ phía người dân, các tổ chức; doanh nghiệp khác nhau. Do đó, trái phiếu của chính phủ luôn có rất ít rủi ro:
• Trái phiếu doanh nghiệp: tiếng Anh gọi là Business bond’s, đây là dạng trái phiếu do các doanh nghiệp, công ty cổ phần phát hành trên thị trường chứng khoán để huy động thêm vốn đầu tư.
• Trái phiếu ngân hàng, các tổ chức tài chính: Dạng chứng khoán này thường được các ngân hàng phát hành để thu hút thêm tiền gửi từ người dân nhằm tăng cường vốn hoạt động.

Trái phiếu phân loại theo lợi tức

• Trái phiếu lãi suất cố định: Nếu nhà đầu tư sở hữu chứng khoán này trong tay, bạn sẽ nhận được lợi nhuận theo đúng một tỷ lệ phần trăm nhất định theo mệnh giá trái phiếu.
• Trái phiếu lãi suất thả nổi: là dạng trái phiếu mà lợi nhuận sẽ được trả có sự biến đổi dựa theo một lãi suất tham chiếu.

Trái phiếu dựa theo hình thức

• Trái phiếu vô danh: là loại trái phiếu mà nhà phát hành không ghi tên người mua trong sổ sách kế toán.
• Trái phiếu ghi danh: là dạng trái phiếu mà nhà phát hành có ghi lại thông tin của người mua trong sổ sách kế toán.

Trái phiếu phân loại dựa theo tính chất.

• Trái phiếu chuyển đổi: Đây là dạng trái phiếu mà những người chủ sở hữu có thể chuyển thành dạng cổ phần của doanh nghiệp đã mua. Tuy nhiên, việc chuyển đổi sang cổ phần cần phải phụ thuộc vào những thỏa thuận cụ thể giữa bên bán và bên mua trái phiếu.
• Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Là loại trái phiếu mà người mua trái phiếu được phép mua lại một số lượng cổ phiếu nhất định của doanh nghiệp chào bán ra thị trường.

Những khái niệm khác nhau về trái phiếu

Trái phiếu ibond là gì?

Trái phiếu iBond là một sản phẩm trái phiếu của các doanh nghiệp top đầu trên thị trường kinh doanh Việt Nam ở mọi lĩnh vực. Mục đích của trái phiếu ibond ra đời đó là giúp cho các doanh nghiệp có thể huy động được nguồn vốn một cách đều đặn trong thời gian dài hạn và có các biện pháp xoay vòng nguồn vốn một cách linh hoạt.

Trái phiếu coupon là gì?

Trái phiếu coupon tiếng Anh gọi là coupon bond. Đây là dạng trái phiếu mà nhà đầu tư sẽ được trả lãi theo định kỳ. Trong đó, tùy từng quy định của các thị trường chứng khoán khác nhau sẽ có thời hạn trả khác nhau. Ví dụ:

• Nhà đầu tư mua trái phiếu coupon trên thị trường chứng khoán Mỹ sẽ được nhận lãi suất định kỳ 6 tháng một lần.
• Nhà đầu tư mua trái phiếu coupon tại thị trường châu âu hoặc các nước khác sẽ được hưởng lợi nhuận 1 năm một lần.

Và khi phát hành coupon bond thì khoản vốn gốc mà nhà đầu tư mua sẽ được thanh toán toàn bộ khi trái phiếu đến kỳ đáo hạn.

Đầu tư trái phiếu là gì?

Hoạt động đầu tư, giao dịch trái phiếu hiện được hiểu là một công việc mua bán, cho vay giữa người đầu tư và nhà phát hành trái phiếu. Trong đó, nhà phát hành trái phiếu có thể là: Chính phủ, doanh nghiệp, ngân hàng, các định chế tài chính khác nhau….. Và theo quy định tại luật chứng khoán 2019, người bán trái phiếu sẽ bắt buộc phải thanh toán đầy đủ lãi suất, lợi nhuận cho bên mua theo đúng cam kết xác định trong hợp đồng đầu tư giữa hai bên.

Hiện nay, trái phiếu được coi như một công cụ rất hiệu quả để có thể giúp các nhà đầu tư có thêm thu nhập thụ động an toàn cho riêng mình.

Xem thêm: Bảo lãnh ngân hàng là gì? Những lợi ích của bảo lãnh ngân hàng

Trên đây là một số thông tin cơ bản về trái phiếu là gì. Và nếu bạn đang cần tìm kiếm công việc về tài chính/chứng khoán thì hy vọng bài viết đã giúp bạn có thể nâng cao kiến thức nghiệp vụ tài chính lên cho riêng mình.