Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần theo hệ số cho lao động 2023
Bảo hiểm xã hội là có vai trò quan trọng trong chính sách an sinh xã hội và đặc biệt có quyền lợi đối với người lao động. Vậy cách tính bảo hiểm xã hội như thế nào?
Bảo hiểm xã hội là gì?
Bảo hiểm xã hội (BHXH) là sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập của người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết, trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH.
Dựa vào lẽ đó, Nhà nước tổ chức và được bảo đảm thực hiện. Trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH, người tham gia sẽ được bù đắp một phần thu nhập khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập chính do ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động. Do đó, bảo hiểm xã hội được rất nhiều người quan tâm đến
Hiện nay có 2 hình thức để người dân có thể đăng ký tham gia, tùy theo nhóm đối tượng bắt buộc tham gia và tham gia tự nguyện. Với mỗi hình thức, người tham gia sẽ được hưởng những quyền lợi và chế độ khác nhau. Đối với nhiều người nguồn tiền này giúp họ rất nhiều khi đối mặt với nhiều vấn đề.
Cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần
Khoản 2 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP quy định cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần dựa trên số năm đã đóng BHXH, cứ mỗi năm được tính bằng:
– 1,5 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng trước năm 2014;
– 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH cho những năm đóng từ năm 2014 trở đi.
Cụ thể, theo Điều 19 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, số tiền bảo hiểm xã hội 1 lần được xác định theo công thức:
| Mức hưởng | = | (1,5 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH trước năm 2014) | + | (2 x Mbqtl x Thời gian đóng BHXH sau năm 2014) |
Trong đó:
– Thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì từ 01 – 06 tháng được tính là ½ năm, từ 07 – 11 tháng được tính là 01 năm.
Trường hợp tính đến trước 01/01/2014 nếu thời gian đóng BHXH có tháng lẻ thì những tháng lẻ đó được chuyển sang giai đoạn đóng BHXH từ 01/01/2014 trở đi.
– Mbqtl là mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
| Mbqtl | = | (Số tháng đóng BHXH x Tiền lương tháng đóng BHXH x Mức điều chỉnh hàng năm) | : | Tổng số tháng đóng BHXH |
Theo Điều 2 Thông tư 36/2021/TT-BLĐTBXH, mức điều chỉnh tiền lương tháng đóng BHXH của người lao động áp dụng từ 01/01/2022 đến hết 31/12/2022 như sau:
| Mức điều chỉnh | Năm |
| 5,1 | Trước năm 1995 |
| 4,33 | 1995 |
| 4,09 | 1996 |
| 3,96 | 1997 |
| 3,68 | 1998 |
| 3,53 | 1999 |
| 3,58 | 2000 |
| 3,59 | 2001 |
| 3,46 | 2002 |
| 3,35 | 2003 |
| 3,11 | 2004 |
| 2,87 | 2005 |
| 2,67 | 2006 |
| 2,47 | 2007 |
| 2,01 | 2008 |
| 1,88 | 2009 |
| 1,72 | 2010 |
| 1,45 | 2011 |
| 1,33 | 2012 |
| 1,25 | 2013 |
| 1,2 | 2014 |
| 1,19 | 2015 |
| 1,16 | 2016 |
| 1,12 | 2017 |
| 1,08 | 2018 |
| 1,05 | 2019 |
| 1,02 | 2020 |
| 1 | 2021 |
| 1 | 2022 |
Lưu ý:
Mức hưởng BHXH một lần của người lao động có thời gian đóng BHXH chưa đủ 01 năm được tính bằng 22% các mức tiền lương tháng đã đóng BHXH. Mức tối đa bằng 02 tháng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH.
Ví dụ:
Ông A có thời gian tham gia BHXH từ tháng 10/2017 đến tháng 04/2019 như sau:
Từ tháng 10/2017 – 12/2017: Mức lương 4.500.000 đồng/tháng.
Từ tháng 01/2018 – 03/2019: Mức lương 5.000.000 đồng/tháng.
Tháng 04/2019: Mức lương 5.500.000 đồng/tháng.
Tổng thời gian tham gia BHXH của ông A là 01 năm 07 tháng (làm tròn 02 năm). Thời điểm đủ điều kiện nộp hồ sơ hưởng BHXH 01 lần từ tháng 05/2020. Nếu năm 2022, ông A làm thủ tục hưởng BHXH 01 lần thì sẽ được nhận:
Mức lương bình quân = {(3 x 4.500.000 x 1,12) + (12 x 5.000.000 x 1,08) + (3 x 5.000.000 x 1,05) + (1 x 5.500.000 x 1,05)} : 19 = 5.339.211 đồng
Mức hưởng bảo hiểm xã hội 1 lần = 2 x 5.339.211 x 2 = 21.356.844 đồng.
Điều kiện được hưởng BHXH 1 lần
Theo quy định t người lao động được hưởng bảo hiểm xã hội (BHXH) 01 lần nếu thuộc một trong các trường hợp:
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đã đóng BHXH, trong đó, tuổi nghỉ hưu của người lao động tại năm 2021
- Lao động nữ hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn đủ 55 tuổi 04 tháng mà khi nghỉ việc chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
- Công an, bộ đội khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.
- Sau 01 năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.
Hồ sơ đề nghị nhận BHXH 1 lần
Nếu là công dân, đủ điều kiện hưởng BHXH 1 lần thì bạn cần chuẩn bị những hồ sơ sau đây để có thể nhận được tiền:
TH1: Là người Việt Nam thì bạn cần:
- Bản chính Sổ bảo hiểm xã hội.
- Bản chính Đơn đề nghị thanh toán cách tính hưởng bhxh 1 lần (Mẫu số 14-HSB).
TH2: Là người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam
– Đối với người ra nước ngoài để định cư phải nộp thêm bản sao Giấy xác nhận của cơ quan có thẩm quyền về việc thôi quốc tịch Việt Nam hoặc bản dịch tiếng Việt được chứng thực hoặc công chứng một trong các giấy tờ sau đây:
- Hộ chiếu do nước ngoài cấp.
- Thị thực của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp có xác nhận việc cho phép nhập cảnh với lý do định cư ở nước ngoài.
- Giấy tờ xác nhận về việc đang làm thủ tục nhập quốc tịch nước ngoài; giấy tờ xác nhận hoặc thẻ thường trú, cư trú có thời hạn từ 05 năm trở lên của cơ quan nước ngoài có thẩm quyền cấp.
– Trường hợp bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS thì có thêm trích sao/tóm tắt hồ sơ bệnh án thể hiện tình trạng không tự phục vụ được; nếu bị mắc các bệnh khác thì thay bằng Biên bản giám định mức suy giảm từ 81% khả năng lao động trở lên của Hội đồng giám định y khoa thể hiện tình trạng không tự phục vụ được.
– Trường hợp thanh toán phí giám đinh y khoa thì có thêm hóa đơn, chứng từ thu phí giám định kèm theo bản chính bảng kê các nội dung giám định của cơ sở thực hiện giám định y khoa.
– Bản chính Bản khai cá nhân về thời gian, địa bàn phục vụ trong Quân đội có hưởng phụ cấp khu vực (Mẫu số 04B – HBQP ban hành kèm theo Thông tư 136/2020/TT-BQP ngày 29/10/2020) đối với người có thời gian phục vụ trong Quân đội trước ngày 01/01/2007 tại địa bàn có hưởng phụ cấp khu vực mã sổ bảo hiểm xã hội không thể hiện đầy đủ thông tin làm căn cứ tính phụ cấp khu vực.
Thủ tục nhận bảo hiểm xã hội 1 lần
Khi đã có đầy đủ giấy tờ và hồ sơ cần thiết thì các bước sau đây sẽ giúp bạn có thể nhận được BHXH
Người lao động chuẩn bị đầy đủ 01 bộ hồ sơ nêu trên.
Hình thức nộp:
- Qua giao dịch điện tử: Người lao động đăng ký nhận mã xác thực và gửi hồ sơ điện từ đến Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam hoặc qua Tổ chức I-VAN (nếu đã đăng ký sử dụng dịch vụ I-VAN); trường hợp không chuyển hồ sơ giấy sang định dạng điện tử thì gửi toàn bộ hồ sơ giấy cho cơ quan BHXH qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Qua dịch vụ bưu chính công ích;
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Các cán bộ chuyên trách về cách tính BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết theo quy định.
Bước 3: Chờ cơ quan BHXH huyện/tỉnh tiếp nhận hồ sơ giải quyết.
Cơ quan BHXH sau khi nhận được hồ sơ sẽ tiến hành kiểm tra, đảm bảo đủ thành phần hồ sơ, tính toàn vẹn của hồ sơ; lập phiếu tiếp nhận và trả kết quả; trường hợp hồ sơ không đúng, không đủ thành phần thì trả cho người nộp kèm theo phiếu hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ quy định tại Khoản 1.3, Điều 6, Quyết định số 166/QĐ-BHXH.
Căn cứ vào Điểm 1.1.2, Khoản 1, Điều 7, Quyết định số 166/QĐ-BHXH thời gian giải quyết hưởng BHXH một lần, trợ cấp một lần đối với người đang hưởng chế độ hàng tháng ra nước ngoài để định cư tối đa 05 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ theo quy định.
Bước 4: Người lao động nhận kết quả giải quyết.
Theo quy định thì người nộp nhận hồ sơ đã được giải quyết từ Bộ phận Chế độ BHXH theo hình thức đã đăng ký nhận hồ sơ.
Hồ sơ được giải quyết bao gồm:
- Quyết định hưởng, điều chỉnh, hủy, chấm dứt hưởng
- Bản quá trình đóng BHXH (nếu có)
Trong trường hợp giao dịch điện tử thì trả hồ sơ theo quy định tại Quyết định số 838/QĐ-BHXH, qua địa chỉ email mà người nộp đã đăng ký khi lập. Giám đốc BHXH tỉnh/huyện quy định việc trả hồ sơ cho người lao động thông qua bưu điện.
Lưu ý: khi làm hồ sơ nhận hưởng tiền bảo hiểm xã hội một lần người lao động có thể lựa chọn nhận tiện trực tiếp tại cơ quan BHXH, nhận thông qua dịch vụ bưu chính hoặc trực tiếp trả về tài khoản cá nhân.
Nên hay không nên nhận bảo hiểm xã hội 1 lần? Tại sao?
Thường có nhiều lao động chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu nên chọn cách hưởng BHXH một lần. Hoặc một số trường hợp cần trang trải nhiều khoản chi phí cũng lựa chọn cách này. Tuy nhiên, nhận bảo hiểm xã hội một lần trong nhiều trường hợp sẽ bị thiệt thòi lớn về sau cho nên chúng ta cần phải xem xét, vì:
- Số tiền bảo hiểm xã hội nhận được ít hơn so với số tiền đóng BHXH.
- Không được cộng nối thời gian tham gia BHXH.
- Có thể không được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí.
- Mất cơ hội có khoản tiền hàng tháng khi về già.
- Mất đi khoản trợ cấp mai táng và tử tuất khi không may qua đời.
Vì vậy, nếu người lao động chưa đủ năm đóng BHXH nhưng đã đến tuổi nghỉ hưu thì có thể đóng tiếp bảo hiểm xã hội để đủ số năm hoặc xin ở lại làm việc thêm để đủ số năm tham gia bảo hiểm xã hội theo quy định.
Xem thêm: Rút bảo hiểm xã hội 1 lần: Có được không nhận lương hưu để lĩnh tiền
Trên đây là cách tính bảo hiểm xã hội 1 lần cho người lao động. Hi vọng với thông tin trên thì bạn đọc sẽ có cái nhìn khách quan về bảo hiểm xã hội và tính được mức bảo hiểm của bản thân.
