Trào phúng là gì? Đặc điểm của văn học trào phúng

Cụm từ “trào phúng” thường xuyên được dùng trong các văn học, đó là nghệ thuật dùng những câu văn có gây tiếng cười nhưng có hướng mỉa mai, chua chát mang ý nghĩa phê phán xã hội. Mặc dù thường xuyên được tiếp xúc khi còn trên ghế nhà trường, nhưng đến nay vẫn có rất nhiều người chưa hiểu rõ trào phúng là gì? Vậy hãy cùng theo dõi các giải đáp dưới đây nhé.

Trào phúng là gì?

Trào phúng ở tiếng Pháp là satire, nghĩa là dùng các lời lẽ dù rất kín đáo và bóng bẩy, kín đáo nhưng vẫn chứa yếu tố cười nhạo, mỉa mai, phóng đại, châm biếm,….Để phán những điều tiêu cực, lỗi thời, xấu xa trong xã hội. Đây cũng là một nguyên tắc phản ánh nghệ thuật.

Xem thêm: Tác phẩm văn học là gì? Thơ có phải tác phẩm văn học không ?

Trong lĩnh vực văn học, trào phúng còn gắn liền với phạm trù mỹ học. Hiện nay, Văn học trào phúng bao hàm khá rộng các lĩnh vực khác nhau …mang lại tiếng cười châm biếm và đả kích, được ví là vũ khí sắc bén để đấu tranh với kẻ thù.

Thơ trào phúng là gì?

Thơ trào phúng là thể thơ, người viết xây dựng tiếng cười để củng cố lại tư tưởng, tình cảm, để con người chống lại được những lạc hậu, thoái hóa, đả kích và vạch mặt kẻ thù. Loại thơ trào phúng thường đánh vào hành động và tư tưởng mang bản chất thù địch với con người.

Thơ trào phúng còn vạch rõ giữa mâu thuẫn của sự vật với cái bên ngoài, bên trong, người đọc có thể dễ dàng nhận thấy sự mỉa mai, châm biếm. Lối thơ được sử dụng thường xuyên là chơi chữ, phóng đại, so sánh,… Thơ trào phúng có hai loại:

• Thơ đả kích: Việc dùng tiếng cười để vạch trần mặt nạ của kẻ thù sẽ có sức công phá mãnh liệt.
• Thơ châm biếm: Lối thơ hài hước nhưng bao hàm cả việc phê phán, nhằm mục đích giáo dục con người, xã hội bằng tiếng cười nhẹ nhàng, dí dỏm nhưng sâu sắc

Đặc điểm của trào phúng 

Dưới đây là một số đặc điểm nổi bật của trào phúng là:

Xem thêm: Liberal arts là gì? Chìa khóa vạn năng mở cánh cửa thành công

• Trào phúng thường gắn liền với các cung bậc hài hước, châm biếm.
• Văn học trào phúng bao hàm một lĩnh vực khá rộng cùng các cung bậc cái hài khác nhau như: truyện tiếu lâm, tiểu thuyết, truyện cười,…từ vở hài kịch đến thơ trào phúng.
• Vì yêu cầu thực tế đấu tranh xã hội nên tách ra thêm phần châm biếm, như một vũ khí sắc bén, nhưng vẫn không nên đồng nhất với trào phúng.
• Tại thời cổ đại, trào phúng trong lí luận văn học truyền thống được coi là một dạng của trữ tình, con người bộc lộ thái độ ở bên trong
• Ở thế kỉ XIX, theo L.I. Ti-mô-phê-ép, trào phúng rất đặc biệt với các sáng tác văn học, bởi nó gần gũi với trữ tình, sử thi và kịch

Các nhà văn tiêu biểu tại Việt Nam với văn học trào phúng

Nam Cao

Nam Cao (1915 – 1951) là bút danh của nhà văn – nhà báo – liệt sĩ Trần Hữu Tri. Các tác phẩm tiêu biểu của ông được nhắc đến nhiều nhất: truyện ngắn: Chí Phèo, Lão Hạc, Một bữa no, Trẻ con không được ăn thịt chó…Trong giai đoạn sáng tác, ông tập trung chủ yếu vào 2 hình tượng về:

• Hình tượng người nông dân nghèo 

Qua ngòi bút sắc bén của Nam Cao, đã vẽ thành công bức tranh xã hội Việt Nam vào những năm 1930 – 1945, đói khổ, khốc liệt và tang thương. Với tư duy đào sau vào nội tâm nhân vật khi bị đày đọa những ý chí vẫn quyết tâm vươn lên. Đã tô nét rất rõ, sự phê phán xã hội thối nát vào thời kỳ đó. Nghệ thuật mà ông hướng tới là “Nghệ thuật vị nhân sinh”

• Hình tượng người trí thức nghèo

Với hình tượng này, Nam Cao đã khắc họa rất chân thực, về khung cảnh sống tăm tối, con người trở thành nô lệ trong chính kịch bản bi kịch cuộc đời mình. Nhưng không vì thế mà từ bỏ đi sự thánh thiên, họ luôn hướng đến chủ nghĩa chân chính của một người trí thức. Dưới ngòi bút của ông, tập trung hướng đến những khát vọng sâu xa, mãnh liệt vươn đến lẽ sống lớn lao của đời người

Ngô Tất Tố

Ngô Tất Tố sinh năm 1893 trên mảnh đất kinh kỳ, đây là nơi hội tụ rất nhiều những ngôi sao sáng trong văn học. Những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông là: Tắt đèn, Lều chõng, Tập án gia đình, Việc làng.… Ngô Tất Tố là một trong các nhà văn được chứng kiến khoảnh khắc giao thời của đất nước từ chế độ phong kiến sang chế độ nô lệ tư bản.

Xem thêm: Khối C gồm những ngành nào? Các trường đại học tuyển khối C không thể bỏ qua

Ông là một nhà văn hàng đầu trong lối văn hiện thực phê phán trước 1945. Đặc biệt, với tác phẩm nổi tiếng “Tắt đèn” một kiệt tác văn học xuất sắc, đã tô đậm tổng thể một bức tranh chân thực về xã hội đương thời, đầy rẫy những bế tắc, tăm tối. Nhân vật chị Dậu trong tác phẩm đã được thể hiện rõ nét qua ngòi bút tài tình của tác giả. người đọc có thể dễ dàng hình dung được khung cảnh, một con người bị đẩy vào cảnh ngộ vô cùng đau khổ của kiếp nhân sinh, với tâm tư trầm lắng sâu kín cùng tình mẫu tử thiêng liêng, tình nghĩa vợ chồng đã chạm đến trái tim người đọc.

Nguyên Hồng

Nguyên Hồng (1918 – 1982) Tên khai sinh của ông là Nguyễn Nguyên Hồng, quê ở thành phố Nam Định. Là nhà văn tài ba, với lối văn truyền cảm nhẹ nhàng nhưng vẫn phản ánh được hiện thực thực tế trong cuộc sống. Ông sở hữu các tác phẩm nổi bật như: Bỉ vỏ, cửa biển, Ngày thơ ấu,…

Dù có lối văn nhẹ nhàng, nhưng khi trải qua biến động lớn trong thời cuộc, ông đã bắt đầu chuyển hướng ngòi bút sang bức tranh hiện thực khốc liệt. Có thể kể đến, tác phẩm tiêu biểu “Bỉ vỏ” vào đầu năm 1937, đây là tiểu thuyết đã mang đến cho ông thành công và vị thế, tác phẩm đã phác họa rõ nét chân dung chân thực và đau đớn đến tận tâm cam của thân phận con người bé nhỏ nhưng lênh đênh giữa dòng đời vô định.

Trên đây là những giải đáp bổ ích cho câu hỏi “ Trào phúng là gì?” Các nhà văn tiêu biểu tại Việt Nam với văn học trào phúng, mong rằng với những chia sẻ trên đây của News.timviec sẽ giúp bạn phần nào hiểu thêm về cụm từ này. Hãy luôn trau dồi thêm các kiến thức chất lượng để hỗ trợ thật tốt công việc trong tương lai nhé. Chúc bạn thành công!