Hạch toán là gì? Hướng dẫn quy trình hạch toán kế toán

Việc thực hiện hạch toán đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc định giá tài sản, ghi nhận các khoản thu, chi, nợ, phải trả và nợ phải thu của doanh nghiệp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một hướng dẫn đầy đủ về hạch toán là gì và quy trình thực hiện.

• Kế toán tổng hợp là gì? Những công việc phải làm trong doanh nghiệp
• Kế toán bán hàng là gì? Những công việc mà họ phải đảm nhận

Hạch toán là gì?

Hạch toán là quá trình quan sát, đo lường, tính toán, ghi chép và phân loại các giao dịch tài chính của một doanh nghiệp theo các nguyên tắc và quy định kế toán nhất định. Qua quá trình này, các sự kiện kinh doanh được ghi nhận, phân loại và tổ chức thành các báo cáo tài chính, giúp cung cấp thông tin cần thiết cho việc quản lý và ra quyết định của doanh nghiệp.

Quá trình hạch toán đòi hỏi sự chính xác và chuyên nghiệp để đảm bảo rằng thông tin được ghi nhận phản ánh đúng và đầy đủ về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Nó là một phần quan trọng của quản lý tài chính và giúp cung cấp căn cứ cho việc đánh giá hiệu suất kinh doanh, dự đoán tương lai và thúc đẩy sự minh bạch trong hoạt động của doanh nghiệp.

Trong quá trình hạch toán, các sự kiện kinh tế được ghi nhận dưới dạng các ghi chép kế toán, bao gồm việc xác định và đo lường các yếu tố tài chính như thu nhập, chi phí, tài sản và nợ phải trả. Sau đó, các giao dịch này được phân loại và ghi vào các tài khoản kế toán tương ứng, đồng thời được tổ chức thành các báo cáo tài chính như báo cáo lợi nhuận và lỗ, bảng cân đối kế toán và báo cáo luỹ kế.

► XEM THÊM: 7 nguyên tắc kế toán cơ bản mà dân kế toán cần phải biết trước khi bước vào nghề

3 loại hạch toán phổ biến hiện nay

Hạch toán có thể được phân loại thành ba loại chính: hạch toán thống kê, hạch toán kế toán và hạch toán nghiệp vụ.

Hạch toán thống kê

Hạch toán thống kê là một phương pháp trong lĩnh vực kế toán được sử dụng để thu thập, phân loại và phân tích dữ liệu tài chính của một tổ chức hoặc doanh nghiệp. Đây là một công cụ quan trọng giúp các nhà quản lý hiểu rõ hơn về tình hình tài chính của họ và đưa ra quyết định kinh doanh.

Hạch toán thống kê mang lại nhiều ưu điểm cho tổ chức, bao gồm:

• Giúp tổ chức thu thập dữ liệu tài chính từ các nguồn khác nhau như hóa đơn, biên lai, sổ sách và các hệ thống thông tin khác.
• Thông qua việc áp dụng các phương pháp thống kê, hạch toán giúp phân loại dữ liệu và nhóm lại theo các tiêu chí nhất định như loại hạch toán, khoản thu, khoản chi, hoặc theo thời gian.

Tuy nhiên, cũng có nhược điểm, đó là độ chính xác của kết quả phân tích phụ thuộc nhiều vào chất lượng và tính chính xác của dữ liệu đầu vào. Đồng thời cũng yêu cầu kiến thức chuyên môn về kế toán và thống kê để áp dụng hiệu quả.

Hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán tập trung vào việc ghi nhận, phân loại và xử lý các giao dịch tài chính và kinh doanh trong một tổ chức. Nó bao gồm việc xác định, đánh giá và ghi nhận các khoản thu, chi, tài sản, nợ, phải trả và nợ phải thu. Hoạt động này nhằm cung cấp thông tin tài chính chính xác và tin cậy về tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và hiệu suất hoạt động của tổ chức.

Hạch toán kế toán tuân thủ các nguyên tắc kế toán quốc tế như nguyên tắc về phản ánh đối xứng, nguyên tắc về chi phí lịch sử và nguyên tắc về minh bạch.

Ưu điểm của hạch toán kế toán là cung cấp thông tin chính xác và kịp thời về tình hình tài chính của doanh nghiệp, giúp quản lý hiểu rõ hơn về hiệu suất hoạt động kinh doanh và đưa ra các quyết định chiến lược. Ngoài ra, việc áp dụng hạch toán kế toán cũng giúp tăng cường sự minh bạch và tin cậy trong mắt các bên liên quan như cổ đông, ngân hàng và cơ quan quản lý.

Tuy nhiên, cũng có nhược điểm đó là đòi hỏi sự chuyên môn và kiến thức sâu rộng về kế toán để thực hiện một cách chính xác và hiệu quả. Việc thực hiện hạch toán kế toán cũng đôi khi gặp phải các khó khăn liên quan đến việc xử lý và phân tích dữ liệu khiến quá trình trở nên phức tạp hơn.

Hạch toán nghiệp vụ

Là một phần quan trọng trong hệ thống hạch toán của một tổ chức. Mỗi tổ chức hoặc doanh nghiệp có các loại giao dịch riêng biệt, do đó hạch toán nghiệp vụ phải được điều chỉnh và tuỳ chỉnh để phản ánh đúng các hoạt động kinh doanh cụ thể của họ. Các thông tin được ghi chép thông qua hạch toán nghiệp vụ thường là thông tin chi tiết và chi tiết, giúp quản lý hiểu rõ hơn về các hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp.

Ưu điểm của hạch toán nghiệp vụ là:

• Giúp tổ chức hoặc doanh nghiệp duy trì sự minh bạch và chính xác trong việc ghi nhận và xử lý các giao dịch hàng ngày.
• Tạo ra thông tin cần thiết để quản lý hoạt động kinh doanh hàng ngày và đưa ra các quyết định kinh doanh dựa trên dữ liệu cụ thể và chi tiết.

Nhược điểm:

• Phức tạp và tốn kém khi phải xử lý một lượng lớn các giao dịch hàng ngày.
• Đòi hỏi sự chú ý đến chi tiết và một hệ thống quản lý hiệu quả để đảm bảo rằng tất cả các giao dịch được ghi nhận đúng đắn và kịp thời.

Ví dụ

• Ghi nhận các giao dịch mua bán hàng hóa: Ghi nhận doanh thu từ việc bán hàng, ghi nhận chi phí hàng hóa mua, lập các báo cáo hàng tồn kho.
• Ghi nhận các giao dịch tài chính: Ghi nhận việc vay nợ từ ngân hàng, ghi nhận việc trả lãi, ghi nhận việc cho vay tiền, ghi nhận thu tiền lãi.
• Ghi nhận các giao dịch về quản lý nhân sự: Ghi nhận lương, ghi nhận các khoản trợ cấp, ghi nhận các khoản trừ lương, tính toán thuế thu nhập cá nhân.

► XEM THÊM: Kế toán tiền lương là gì? Phạm vi công việc mà kế toán tiền lương cần biết

Hạch toán kế toán là gì? Thước đo của hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán là quá trình ghi nhận, phân loại và xử lý các giao dịch tài chính và kinh doanh trong một tổ chức theo các nguyên tắc và quy tắc kế toán. Nó bao gồm việc đánh giá và ghi nhận các sự kiện kinh tế, xác định và ghi nhận các tài sản, nợ, vốn và các khoản thu nhập, chi phí, lợi nhuận.

► XEM THÊM: Cách viết CV xin việc kế toán chuyên nghiệp thu hút nhà tuyển dụng

Thước đo của hạch toán kế toán là các nguyên tắc và quy tắc kế toán được chấp nhận và sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kế toán. Các thước đo này bao gồm:

Nguyên tắc kế toán

• Nguyên tắc ghi nhận: Các giao dịch và sự kiện kinh tế phải được ghi nhận theo thời gian xảy ra, và được thể hiện trong báo cáo tài chính của tổ chức.
• Nguyên tắc kiểm soát: Tổ chức phải thiết lập và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin kế toán.
• Nguyên tắc xác định giá trị hợp lý: Các tài sản, nợ, vốn và các khoản thu nhập, chi phí phải được xác định và ghi nhận với giá trị hợp lý, dựa trên quy tắc và phương pháp kế toán.

Quy tắc kế toán

Các nguyên tắc và quy tắc kế toán này giúp đảm bảo tính đáng tin cậy và sự nhất quán trong thông tin kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính chính xác để hỗ trợ quản lý, ra quyết định và báo cáo tài chính

• Quy tắc phân loại: Các giao dịch và sự kiện kinh tế được phân loại và ghi nhận vào các tài khoản kế toán tương ứng, tuân theo kế hoạch tài khoản kế toán của tổ chức.
• Quy tắc ghi chép: Thông qua các bút toán, các giao dịch được ghi nhận và thể hiện trong sổ sách kế toán theo quy tắc kép.
• Quy tắc liên kết: Các tài khoản kế toán liên kết với nhau, tạo thành mạng lưới tài khoản để theo dõi và phân tích thông tin kế toán.

Các nguyên tắc và quy tắc kế toán này giúp đảm bảo tính đáng tin cậy và sự nhất quán trong thông tin kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính chính xác để hỗ trợ quản lý, ra quyết định và báo cáo tài chính.

Vai trò của hạch toán trong ngành kế toán

Hạch toán không chỉ giới hạn ở việc ghi nhận và xử lý các giao dịch tài chính, mà còn mang lại nhiều lợi ích khác đối với tổ chức và quản lý doanh nghiệp.

• Cung cấp thông tin chính xác và tin cậy về tình hình tài chính của tổ chức. Qua quá trình hạch toán, các giao dịch kinh tế và tài chính được ghi nhận đầy đủ và theo đúng nguyên tắc kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính đáng tin cậy để quản lý và ra quyết định. Thông qua báo cáo tài chính, hạch toán giúp người quản lý hiểu rõ về thu nhập, chi phí, lợi nhuận, tài sản và nợ phải của tổ chức.
• Hạch toán cũng đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi và kiểm soát tài chính. Qua quá trình hạch toán, tổ chức có thể kiểm tra, cân đối và phân tích các tài khoản kế toán, từ đó xác định được sự phù hợp và đúng đắn của các giao dịch. Điều này giúp ngăn chặn và phát hiện kịp thời các sai sót, vi phạm và gian lận trong quản lý tài chính.
• Bằng việc áp dụng các quy tắc và nguyên tắc kế toán, hạch toán đảm bảo tính nhất quán và đồng nhất trong việc ghi nhận và báo cáo thông tin tài chính. Điều này không chỉ giúp tổ chức tuân thủ các quy định pháp lý, mà còn tạo sự tin tưởng và đáng tin cậy trong mắt các bên liên quan như cổ đông, ngân hàng, đối tác kinh doanh.

Quy trình 7 bước hạch toán chính xác và hiệu quả

Dưới đây là quy trình 7 bước cơ bản của hạch toán:

• Xác định và phân loại giao dịch

Xác định các giao dịch kinh tế và tài chính xảy ra trong tổ chức và phân loại chúng theo từng loại giao dịch khác nhau như mua bán, chi phí, thu nhập, v.v.

• Ghi nhận thông tin

Ghi nhận thông tin về các giao dịch vào hệ thống kế toán. Các thông tin này bao gồm các yếu tố như số tiền, ngày tháng, tài khoản tương ứng và mô tả chi tiết của giao dịch.

• Tạo bút toán

Từ thông tin ghi nhận, tạo các bút toán để phản ánh giao dịch và tác động tới các tài khoản kế toán tương ứng. Mỗi bút toán bao gồm ít nhất hai tài khoản – tài khoản được ảnh hưởng bởi giao dịch (tài khoản debits) và tài khoản tương ứng (tài khoản credits).

• Kiểm tra và cân đối

Kiểm tra tính chính xác và cân đối tổng số debits và credits trong các bút toán. Tổng số debits phải bằng tổng số credits để đảm bảo cân đối.

• Ghi sổ sách

Ghi sổ sách bằng cách lưu trữ các bút toán vào sổ sách kế toán của các tài khoản tương ứng. Điều này giúp theo dõi và theo dõi các giao dịch và tài khoản trong hệ thống kế toán.

• Chuẩn bị báo cáo tài chính

Dựa trên thông tin từ hạch toán, chuẩn bị và tạo ra các báo cáo tài chính như báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài sản, báo cáo lưu chuyển tiền tệ,…

• Kiểm tra và xác minh

Kiểm tra, xác minh và rà soát thông tin kế toán để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của các số liệu và báo cáo tài chính.

► TÌM HIỂU THÊM: Kế toán hành chính sự nghiệp là gì? Phân biệt với kế toán doanh nghiệp?

► XEM NGAY: Lương kế toán mới nhất hiện nay là bao nhiêu?

Trên đây là những thông tin cần thiết về hạch toán là gì. Hi vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trên con đường sự nghiệp. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu tìm việc làm an toàn uy tín với vị trí kế toán, kiếm toán, hãy truy cập ngay website timviec.com.vn để cập nhập các tin tuyển dụng mới nhất nhé. Chúc bạn thành công!