Hạch toán là gì? Hướng dẫn về quy trình và ý nghĩa hạch toán

Trong lĩnh vực kế toán, hạch toán là một khái niệm quan trọng và cần thiết để phản ánh đầy đủ và chính xác về tài chính của một doanh nghiệp. Việc thực hiện hạch toán đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc định giá tài sản, ghi nhận các khoản thu, chi, nợ, phải trả và nợ phải thu của công ty. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một hướng dẫn đầy đủ về hạch toán là gì và quy trình và ý nghĩa của hạch toán.

• Kế toán tổng hợp là gì? Những công việc phải làm trong doanh nghiệp
• Kế toán bán hàng là gì? Những công việc mà họ phải đảm nhận

Hạch toán là gì?

Hạch toán là quá trình ghi lại và phân loại các sự kiện kinh tế trong một tổ chức hoặc doanh nghiệp, nhằm phản ánh và cung cấp thông tin về tài chính và kinh doanh. Nó bao gồm việc xác định, đánh giá và ghi nhận các giao dịch, sự kiện, thu nhập, chi phí, tài sản, nợ, phải trả và nợ phải thu.

► XEM THÊM: 7 nguyên tắc kế toán cơ bản mà dân kế toán cần phải biết trước khi bước vào nghề

Hạch toán giúp xác định và ghi lại các số liệu kế toán vào các tài khoản tương ứng trong sổ sách kế toán. Quá trình này được thực hiện theo các quy tắc và nguyên tắc kế toán để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin tài chính.

Phân loại hoạch toán 

Hoạch toán được phần làm 3 loại hiện nay. Hạch toán thống kê, hạch toán kế toán và hạch toán nghiệp vụ là ba loại hạch toán được sử dụng để phân loại, ghi nhận và xử lý thông tin kinh tế và tài chính trong một tổ chức. Dưới đây là mô tả về từng loại hạch toán:

Hạch toán thống kê

Nội dung: Hạch toán thống kê liên quan đến việc thu thập, phân loại và xử lý các dữ liệu kinh tế và tài chính để tạo ra thông tin thống kê. Nó bao gồm việc sắp xếp, tổng hợp và phân tích dữ liệu để đưa ra các báo cáo thống kê và chỉ số kinh tế.

Mục đích: Hạch toán thống kê nhằm cung cấp thông tin chính xác và tin cậy về hiện tượng kinh tế, định hình xu hướng, phân tích và đánh giá tình hình kinh tế, thương mại, xã hội, và các lĩnh vực khác.

Ví dụ: Hạch toán thống kê có thể liên quan đến việc thu thập và phân tích dữ liệu về sản xuất, xuất nhập khẩu, giá cả, việc làm, dân số, và các chỉ số kinh tế khác.

► XEM THÊM: Kế toán tiền lương là gì? Phạm vi công việc mà kế toán tiền lương cần biết

Hạch toán kế toán

Nội dung: Hạch toán kế toán tập trung vào việc ghi nhận, phân loại và xử lý các giao dịch tài chính và kinh doanh trong một tổ chức. Nó bao gồm việc xác định, đánh giá và ghi nhận các khoản thu, chi, tài sản, nợ, phải trả và nợ phải thu.

Mục đích: Hạch toán kế toán nhằm cung cấp thông tin tài chính chính xác và tin cậy về tình hình tài chính, kết quả kinh doanh và hiệu suất hoạt động của tổ chức. Thông qua quá trình hạch toán kế toán, người quản lý có thể hiểu rõ hơn về lợi nhuận, hiệu suất hoạt động và các thông tin tài chính khác để đưa ra các quyết định quản lý và chiến lược.

Ví dụ: Hạch toán kế toán bao gồm ghi nhận và phân loại các khoản thu nhập, chi phí, tài sản, nợ, vốn và các sự kiện kinh doanh khác trong các sổ sách kế toán

Hạch toán nghiệp vụ

Là một phần quan trọng trong hệ thống hạch toán của một tổ chức. Dưới đây là mô tả chi tiết về nội dung, mục đích và ví dụ về hạch toán nghiệp vụ:

Nội dung

• Ghi nhận và xử lý các giao dịch kinh doanh hàng ngày, liên quan đến các hoạt động nghiệp vụ của tổ chức.
• Phân loại và ghi nhận các sự kiện, giao dịch trong các tài khoản nghiệp vụ tương ứng.

Mục đích

• Cung cấp thông tin chính xác và tin cậy về các hoạt động kinh doanh hàng ngày của tổ chức.
• Đảm bảo tính chính xác, đầy đủ và đúng thời gian trong ghi nhận và báo cáo các giao dịch nghiệp vụ.
• Tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính và thông tin liên quan cho việc phân tích, đánh giá và ra quyết định quản lý.

Ví dụ

• Ghi nhận các giao dịch mua bán hàng hóa: Ghi nhận doanh thu từ việc bán hàng, ghi nhận chi phí hàng hóa mua, lập các báo cáo hàng tồn kho.
• Ghi nhận các giao dịch tài chính: Ghi nhận việc vay nợ từ ngân hàng, ghi nhận việc trả lãi, ghi nhận việc cho vay tiền, ghi nhận thu tiền lãi.
• Ghi nhận các giao dịch về quản lý nhân sự: Ghi nhận lương, ghi nhận các khoản trợ cấp, ghi nhận các khoản trừ lương, tính toán thuế thu nhập cá nhân.

Hạch toán kế toán là gì? Thước đo của hạch toán kế toán

Hạch toán kế toán là quá trình ghi nhận, phân loại và xử lý các giao dịch tài chính và kinh doanh trong một tổ chức theo các nguyên tắc và quy tắc kế toán. Nó bao gồm việc đánh giá và ghi nhận các sự kiện kinh tế, xác định và ghi nhận các tài sản, nợ, vốn và các khoản thu nhập, chi phí, lợi nhuận.

► XEM THÊM: Cách viết CV xin việc kế toán chuyên nghiệp thu hút nhà tuyển dụng

Thước đo của hạch toán kế toán là các nguyên tắc và quy tắc kế toán được chấp nhận và sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực kế toán. Các thước đo này bao gồm:

Nguyên tắc kế toán

• Nguyên tắc ghi nhận: Các giao dịch và sự kiện kinh tế phải được ghi nhận theo thời gian xảy ra, và được thể hiện trong báo cáo tài chính của tổ chức.
• Nguyên tắc kiểm soát: Tổ chức phải thiết lập và duy trì hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của thông tin kế toán.
• Nguyên tắc xác định giá trị hợp lý: Các tài sản, nợ, vốn và các khoản thu nhập, chi phí phải được xác định và ghi nhận với giá trị hợp lý, dựa trên quy tắc và phương pháp kế toán.

Quy tắc kế toán

Các nguyên tắc và quy tắc kế toán này giúp đảm bảo tính đáng tin cậy và sự nhất quán trong thông tin kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính chính xác để hỗ trợ quản lý, ra quyết định và báo cáo tài chính

• Quy tắc phân loại: Các giao dịch và sự kiện kinh tế được phân loại và ghi nhận vào các tài khoản kế toán tương ứng, tuân theo kế hoạch tài khoản kế toán của tổ chức.
• Quy tắc ghi chép: Thông qua các bút toán, các giao dịch được ghi nhận và thể hiện trong sổ sách kế toán theo quy tắc kép.
• Quy tắc liên kết: Các tài khoản kế toán liên kết với nhau, tạo thành mạng lưới tài khoản để theo dõi và phân tích thông tin kế toán.

Các nguyên tắc và quy tắc kế toán này giúp đảm bảo tính đáng tin cậy và sự nhất quán trong thông tin kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính chính xác để hỗ trợ quản lý, ra quyết định và báo cáo tài chính.

Quy trình của hoạch toán

Quy trình hạch toán bao gồm các bước và công đoạn cơ bản để ghi nhận và xử lý các giao dịch kinh tế và tài chính trong hệ thống kế toán của một tổ chức. Dưới đây là quy trình cơ bản của hạch toán:

Xác định và phân loại giao dịch: Xác định các giao dịch kinh tế và tài chính xảy ra trong tổ chức và phân loại chúng theo từng loại giao dịch khác nhau như mua bán, chi phí, thu nhập, v.v.

Ghi nhận thông tin: Ghi nhận thông tin về các giao dịch vào hệ thống kế toán. Các thông tin này bao gồm các yếu tố như số tiền, ngày tháng, tài khoản tương ứng và mô tả chi tiết của giao dịch.

Tạo bút toán: Từ thông tin ghi nhận, tạo các bút toán để phản ánh giao dịch và tác động tới các tài khoản kế toán tương ứng. Mỗi bút toán bao gồm ít nhất hai tài khoản – tài khoản được ảnh hưởng bởi giao dịch (tài khoản debits) và tài khoản tương ứng (tài khoản credits).

Kiểm tra và cân đối: Kiểm tra tính chính xác và cân đối tổng số debits và credits trong các bút toán. Tổng số debits phải bằng tổng số credits để đảm bảo cân đối.

Ghi sổ sách: Ghi sổ sách bằng cách lưu trữ các bút toán vào sổ sách kế toán của các tài khoản tương ứng. Điều này giúp theo dõi và theo dõi các giao dịch và tài khoản trong hệ thống kế toán.

Chuẩn bị báo cáo tài chính: Dựa trên thông tin từ hạch toán, chuẩn bị và tạo ra các báo cáo tài chính như báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài sản, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, v.v.

Kiểm tra và xác minh: Kiểm tra, xác minh và rà soát thông tin kế toán để đảm bảo tính chính xác và đáng tin cậy của các số liệu và báo cáo tài chính.

► TÌM HIỂU THÊM: Kế toán hành chính sự nghiệp là gì? Phân biệt với kế toán doanh nghiệp?

Ý nghĩa của hoạch toán 

Hạch toán đóng vai trò quan trọng và không thể thiếu trong lĩnh vực kế toán. Ý nghĩa của hạch toán không chỉ giới hạn ở việc ghi nhận và xử lý các giao dịch tài chính, mà còn mang lại nhiều lợi ích khác đối với tổ chức và quản lý doanh nghiệp.

Một trong những ý nghĩa quan trọng nhất của hạch toán là cung cấp thông tin chính xác và tin cậy về tình hình tài chính của tổ chức. Qua quá trình hạch toán, các giao dịch kinh tế và tài chính được ghi nhận đầy đủ và theo đúng nguyên tắc kế toán, tạo ra cơ sở dữ liệu tài chính đáng tin cậy để quản lý và ra quyết định. Thông qua báo cáo tài chính, hạch toán giúp người quản lý hiểu rõ về thu nhập, chi phí, lợi nhuận, tài sản và nợ phải của tổ chức.

Hạch toán cũng đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi và kiểm soát tài chính. Qua quá trình hạch toán, tổ chức có thể kiểm tra, cân đối và phân tích các tài khoản kế toán, từ đó xác định được sự phù hợp và đúng đắn của các giao dịch. Điều này giúp ngăn chặn và phát hiện kịp thời các sai sót, vi phạm và gian lận trong quản lý tài chính.

Ngoài ra, hạch toán cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn kế toán. Bằng việc áp dụng các quy tắc và nguyên tắc kế toán, hạch toán đảm bảo tính nhất quán và đồng nhất trong việc ghi nhận và báo cáo thông tin tài chính. Điều này không chỉ giúp tổ chức tuân thủ các quy định pháp lý, mà còn tạo sự tin tưởng và đáng tin cậy trong mắt các bên liên quan như cổ đông, ngân hàng, đối tác kinh doanh.

► XEM NGAY: Lương kế toán mới nhất hiện nay là bao nhiêu?

Trên đây là những thông tin cần thiết về hạch toán là gì. Hi vọng bài viết sẽ giúp ích cho bạn trên con đường sự nghiệp. Ngoài ra, nếu bạn đang có nhu cầu tìm việc làm an toàn uy tín với vị trí kế toán, kiếm toán, hãy truy cập ngay website timviec.com.vn để cập nhập các tin tuyển dụng mới nhất nhé. Chúc bạn thành công!