Bị can là gì? Điểm khác biệt giữa bị can và bị cáo?

Đối với nhiều người, các khái niệm như bị can; bị cáo hiện vẫn còn bị nhầm lẫn khá nhiều. Vậy bị can là gì và đâu là điểm khác biệt giữa bị can, bị cáo theo quy định của pháp luật

• Nhập ngũ là gì? Quyền lợi mới nhất khi đi nghĩa vụ quân sự ?
• Kỷ luật là gì? Yếu tố quan trọng dẫn đến con đường thành công

Bị can là gì?

Theo định nghĩa từ điều 60 bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 của Việt Nam, bị can là gì được quy định rõ ràng: Bị can là người hoặc pháp nhân bị khởi tố về hình sự. Quyền và nghĩa vụ của bị can là pháp nhân được thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của pháp nhân theo quy định của bộ luật này.

Từ định nghĩa này của luật tố tụng hình sự có thể hiểu một cách đơn giản: bị can chính là những người mắc tội và đã có quyết định khởi tố trách nhiệm hình sự từ cơ quan điều tra.

► Tham khảo: Những kiến thức nghề nghiệp bổ ích giúp phục vụ tốt trong công việc

Quyền lợi của bị can

Trong trường hợp các bị can đã nhận quyết định khởi tố, các bị can sẽ có các quyền lợi như:

• Được biết lí do tại sao bị khởi tố.
• Được thông báo, giải thích các quyền và nghĩa vụ của bị can.
• Nhận quyết định khởi tố bị ca, bổ sung hoặc hủy bỏ các biện pháp điều tra theo quy định của luật tố tụng hình sự.
• Được trình bày lời khai, trình bày ý kiến, không buộc phải nhận mình có tội.
• Được đưa ra các chứng cứ, tài liệu theo yêu cầu của cơ quan điều tra.
• Được trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu có liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành đánh giá, giám định.
• Được tự bào chữa hoặc nhờ người bào chữa.

Nghĩa vụ của bị can

Trong trường hợp bị khởi tố trách nhiệm hình sự. Các bị can cần có nghĩa vụ như sau:

• Có mặt theo giấy triệu tập của cơ quan điều tra. Nếu vắng mặt không vì lí do bất khả kháng thì có thể bị áp giải.
• Chấp hành các quyết định, yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng.

Điểm khác biệt giữa bị can và bị cáo

Về khái niệm

• Đối với bị can: là người hoặc pháp nhân phạm tội và đã có quyết định khởi tố trách nhiệm hình sự.
• Đối với bị cáo: là người hoặc pháp nhân đã được nhận quyết định xét xử từ phía Tòa án.

Về giai đoạn tố tụng

• Đối với bị can: thường các bị can sẽ được yêu cầu chấp hành các quy định trong giai đoạn khởi tố và điều tra các vụ án mang tính chất hình sự.
• Đối với bị cáo: thường sẽ chủ yếu diễn ra trong quá trình xét xử các vụ án tại tòa án.

Về thẩm quyền triệu tập

• Đối với bị can: Các bị can thường sẽ được cơ quan công an điều tra ra quyết định và có giấy yêu cầu triệu tập gửi về nơi ở.
• Đối với bị cáo: Thường do cơ quan tòa án triệu tập.

Về quyền lợi và nghĩa vị của bị can, bị cáo

• Đối với bị can: Các bị can sau khi nhận được quyết định triệu tập từ cơ quan điều tra sẽ có những quyền lợi khác nhau như yêu cầu được nhờ người bào chữa hoặc tự bào chữa cho chính mình, đưa ra những chứng cứ; tài liệu có liên quan hoặc khiếu nại những quyết định; hành vi tố tụng của cơ quan. Những điều này đều đã được quy định rất rõ ràng trong các điều khoản khác nhau của bộ luật tố tụng hình sự năm 2015.
• Ngoài ra, các bị can cũng cần phải có nghĩa vụ tuân thủ đúng theo giấy triệu tập của cơ quan điều tra để phục vụ công tác tố tụng. Và đặc biệt phải hợp tác tối đa với cơ quan điều tra trong suốt quá trình xử lí vụ việc.
• Đối với bị cáo: Sau khi nhận quyết định xét xử từ tòa án, các bị cáo sẽ có những quyền lợi khác nhau được quy định rõ trong bộ luật tố tụng hình sự như: tham dự phiên tòa, nhờ người bào chữa, đề nghị chủ tọa hỏi những người có liên quan… Và cũng giống với bị can, các bị cáo cũng cần phải tuân thủ đúng quyết định triệu tập xét xử của tòa án.

Trên đây là các khái niệm rõ ràng về bị can là gì cũng như những điểm khác nhau giữa bị can, bị cáo. Hy vọng bài viết cung cấp cho bạn cái nhìn rõ nhất về hai khái niệm này.

► Tìm hiểu những thông tin tìm kiếm việc làm mới nhất hiện nay