Chuỗi cung ứng sản xuất được nhường lại, Ấn Độ vẫn thua Bangladesh

Dù chuỗi cung ứng sản xuất đã được Trung Quốc nhường lại. Nhưng sự ảm đạm của Ấn Độ đã lên đỉnh khi có tin: GDP 2020 của nước này thấp hơn cả Bangladesh. 

Bất kỳ nền kinh tế mới nổi nào vẫn còn đang hoạt động tốt thì đều là một tin tốt”, ông Kaushik Basu, cựu Kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới, đã nói sau khi Quỹ Tiền tệ Quốc tế IMF cập nhật Triển vọng Kinh tế Thế giới.

“Nhưng thật là sốc khi Ấn Độ, với GDP bình quân đầu người cao hơn Bangladesh 25% hồi 5 năm trước, giờ đang bị tụt lại phía sau hàng xóm của mình”.

Kể từ khi bắt đầu mở cửa, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Ấn Độ có thể nói là nhanh chóng tương tự Trung Quốc. Tuy nhiên, sau 3 thập kỷ kiên trì, việc bị tụt lại sau Bangladesh đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh Ấn Độ với quốc tế. Các quốc gia phương tây luôn muốn có một đối trọng mới trong chuỗi cung ứng sản xuất có thể ngang tầm với Trung Quốc. Tuy nhiên, điều này chỉ xảy ra khi Ấn Độ không rơi vào bẫy thu nhập trung bình thấp.

Theo thống kê, thu nhập bình quân đầu người của Bangladesh sẽ nhỉnh hơn một chút so với Ấn Độ trong năm nay. Năm 2018, Ấn Độ cao hơn tới 20%.

Nguyên nhân khiến cho kinh tếẤn Độ bị tụt lại là do đâu? Tình hình dịch bệnh là nguyên nhân đầu tiên. Các ca nhiễm mới tại  Bangladesh đã đạt đỉnh vào giữa tháng 6 và giảm từ thời điểm đó. Trong khi, số ca nhiễm mới mỗi ngày của Ấn Độ chỉ bắt đầu giảm dần từ mức cao kỷ lục. Với 165 triệu dân, Bangladesh có chưa tới 5.600 trường hợp tử vong do Covid-19. Trong khi Ấn Độ – có dân số gấp 8 lần, lại có số người tử vong cao gấp 20 lần.

Điều tồi tệ hơn là, lệnh đóng cửa kinh tế nghiêm ngặt mà Ấn Độ sử dụng để ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh có thể gây thiệt hại tới 10,3% sản lượng thực tế, theo IMF. Con số này cao gần gấp 2,5 lần mức thiệt hại mà nền kinh tế toàn cầu dự kiến ​​phải gánh chịu.

Cùng với đó, sự khó khăn về chính sách tài khóa, tài chính thiếu vốn sẽ khiến cho nền kinh tế của Ấn Độ bị trì hoãn ngay kể cả khi dịch bệnh được kiểm soát. Thậm chí nếu không có đại dịch thì Ấn Độ vẫn có thể về sau Bangladesh trong cuộc đua.

Xem thêm: Tìm việc làm lương cao: Nghe thì lạ nhưng kiếm được cả tỷ đồng/ năm

Một bài báo mới của nhà kinh tế học Shoumitro Chatterjee, Đại học Bang Pennsylvania và Arvind Subramanian, trước đây là cố vấn kinh tế chính của Ấn Độ đã giải thích lý do.

Trước hết, hãy xem xét sự khác biệt trong tăng trưởng của các quốc gia khi tham gia chuỗi cung ứng sản xuất. Bangladesh đang làm tốt vì đang đi theo con đường của những con hổ châu Á trước đây.

Tỷ trọng xuất khẩu hàng hóa thâm dụng lao động ở mức phù hợp với tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động ở các nước nghèo. Việt Nam đang làm tốt hơn một chút. Nhưng về cơ bản, cả hai quốc gia đều đang tăng trưởng tốt với con đường trước đây của Trung Quốc.

Tuy nhiên, Ấn Độ đã đi theo hướng khác. Họ không sản xuất những mặt hàng thường sử dụng trong lao động. Đây là những thứ có thể thu hút, tạo thêm việc làm cho trên 1 tỷ dân số trong độ tuổi lao động của Ấn Độ.

Các nhà hoạch định chính sách chuỗi cung ứng sản xuất không muốn thừa nhận rằng các nhà máy giày và quần áo, những nhà máy chưa có cơ hội ra đời hoặc bị buộc phải đóng cửa, cũng có thể kiếm tiền và tạo ra hàng loạt việc làm.

Các nhà máy dệt may, giày dép này sẽ dần dần mang lại tăng trưởng, giúp đỡ người nghèo theo cách mà những công việc đòi hỏi trình độ giáo dục và đào tạo cao hơn không bao giờ có thể làm được. Bangladesh có tới 40% phụ nữ trong độ tuổi lao động tham gia lực lượng lao động, gấp đôi Ấn Độ với chỉ 21%.

Thay vì sửa chữa sai lầm, các chính trị gia ngày càng lún sâu trong sự tự mãn: “Nghèo hơn Bangladesh? Đừng bận tâm. Chúng ta có thể hạn chế nhập khẩu và sản xuất, tự tiêu dùng trong nước. Hãy tạo công ăn việc làm theo cách đó”. Đột nhiên, khẩu hiệu tự lực cánh sinh của những năm 1960 và 1970 – vốn không hiệu quả – đang trở lại trong chính sách kinh tế Ấn Độ.

Xem thêm: Các tập đoàn lớn đang rục rịch đổ bộ vào Việt Nam

Mặc dù đã xuất khẩu nhiều hàng hóa có kỹ thuật cao như phần mềm máy tính. Nhưng trong chuỗi cung ứng sản xuất trên thế giới, Trung Quốc hiện đã nhường phân khúc thị trường hàng hóa ở cấp độ thấp cho các quốc gia khác để tập trung vào việc phát triển các sản phẩm có nhiều giá trị cao cấp hơn. Tuy nhiên, Ấn Độ đã bỏ qua cơ hội này mặc dù có lợi thế về nguồn lực lao động giá rẻ với trên 1 tỷ người.

Chỉ riêng việc tạo ra ít nhất 8 triệu việc làm hàng năm, chắc cũng đủ để khiến Ấn Độ đau đầu.